ES WIRD ZEIT FÜR MICH ZU GEHEN

Tijd om te gaan vrienden. Een eeuwig welterusten.

Op 27 juni jl. in de nacht van woensdag op donderdag gleed uit het leven weg: Reinier Anthonius Barten. 

Omstreeks 1980 werd zijn roepnaam geboren uit een misverstand. Zijn achternaam werd roepnaam. 

Barten was niet levensmoe, maar lichamelijk te verzwakt om verder te kunnen leven.

Het gedichtje van Toon Hermans bovenaan de rouwkaart, begint met de woorden "Sterven doe je niet ineens". Dat is een proces geweest van ongeveer 10 jaar. 

Dit werd mij verteld door twee van Barten's vele vrienden, Kees Ruyter en Jan van der Straaten, met wie ik als humanistisch uitvaartbegeleider zondagavond jl. een gesprek heb gehad over het leven van Barten vanaf begin jaren tachtig. 

Omstreeks dat jaartal zijn Kees en Jan als studenten aan de Universiteit Wageningen met Barten in contact gekomen. Barten verhuurde kamers. Kees en Jan raakten bevriend met Barten, evenals andere kamerhuurders, die voor en na hen huurden. 

Hechte vriendschappen, die er toe hebben geleid dat Kees en Jan het op zich hebben genomen met instemming van de gemachtigde deze uitvaart te regelen, omdat na het overlijden van Barten een enigszins onoverzichtelijke situatie was ontstaan. 

Het zegt veel over Barten, 91 jaar oud, dat veel jongere vrienden bereid zijn en moeite doen om hem op waardige wijze uitgeleide te doen. 

Zorgen voor elkaar. Een van de peilers van het Humanisme. Het Humanisme is een levensovertuiging die de mens centraal stelt. Vandaag staat Barten centraal. Een hem niet onbekende plaats. Hij had graag het hoogste woord en hij was daarom al vaak het middelpunt. 

Wie of wat was Barten nu voor een man?

Hij werd geboren in Rotterdam op 12 augustus 1910. 

Zijn vader had een lederwerkplaats annex grossierderij, waarin 6 mensen het handwerk deden en 2 vertegenwoordigers die de produkten aan de man probeerden te brengen. Van de opbrengst van het bedrijf kon ruim en goed worden geleefd. Zelfs in de crisisjaren van voor de tweede wereldoorlog werd er nog winst gemaakt. 

Na de HBS kwam Barten in het bedrijf van zijn vader te werken. Omdat zijn vader in 1955 stierf, moest Barten het roer van het bedrijf overnemen.

Naast een helder verstand bezat Barten een handelsgeest. Kenmerkend voor hem was, dat hij toen al op de kleintjes paste. Niet onbemiddeld, ging hij toch op koopjesjacht en voor de dagelijkse boodschappen bezocht hij meerdere supermarkten om een artikel tegen de gunstigste prijs te bemachtigen. 

Barten gaf niet graag geld voor zichzelf uit. Liever liet hij zich fêteren. Als je bij hem op visite ging, dan was het maar het beste zelf je koffie mee te nemen. 

Op een gegeven ogenblik heeft Barten of de zaak verkocht of gesloten en is hij samen met zijn moeder een winkel in lederwaren, fournituren, etc. gaan drijven. 

Toen zijn moeder ernstig ziek werd, heeft hij haar nog drie jaar tot haar overlijden verzorgd. 

Nu had Barten zijn handen vrij om iets anders te gaan doen. Maar wat. Een buurman raadde hem aan kamers te gaan verhuren aan studenten. Barten werd meer dan een verhuurder van kamers. Studentenpappa werd hij op den duur genoemd. In feite een ere-titel. 

Hij discussieerde graag mee met zijn studenten/kamersbewoners. Had een duidelijke mening over politiek, economie, enz. Hij ging soms mee naar hoorcolleges en stelde daar weleens vragen aan docenten. Vragen die anderen misschien niet durfden te stellen. 

Als een kloek die de kuikens bewaakt, ging hij met zijn huurders om. Degene die te laat thuiskwam, kreeg een uitbrander of dreigde hij de huur op te zeggen. 

Barten hield van gezelligheid en van aandacht. Een klein kadootje maakte hem al als een kind zo blij. Kaartspelletjes waren aan hem besteed. Tegen zijn verlies kon hij niet. Het kon niet uitblijven dat de huurders hem probeerden op de kast te jagen. Dat was natuurlijk ook een spel. 

Barten had altijd wel handel in huis. Niet dat hij dat financieel nodig had, maar zo zat hij nu eenmaal in elkaar. Die handel bestond eens uit 5 TV-toestellen en ongeveer 20 radio's die allen min of meer werkten. De studenten hebben alle toestellen op dezelfde zender ingesteld, zodat er een geweldige ontvangst was. Als Barten een toestel afzette, ging het geluid onverdroten voort. Na een paar minuten kon Barten de humor wel inzien en lachte hij zuinigjes. 

Ook handelde hij in tweedehands fietsen die hij inkocht bij fietsenwinkel Mastbergen. Barten knapte die op zijn manier op, want hij was niet erg handig. Vaak vroeg hij aan Jan of anderen eens naar apparatuur te kijken, die hij op zijn manier had hersteld. Het kwam er dan meestal op neer, dat of de zaak helemaal vernield was of dat er met de geleende handigheid en kennis nog iets van te maken viel. 

Bij de Kringloopwinkel Hedi was Barten kind aan huis. 

Barten stond voor iedereen klaar. Boodschappen doen voor anderen deed hij graag. Je kon altijd bij hem binnenvallen. 

Omgekeerd vond hij het fijn om uitgenodigd te worden voor bijvoorbeeld een autoritje. Jan is nog eens enkele jaren geleden met Barten naar Valkenburg gereden om de start van de Tour de France mee te maken. Van de ambiance rondom de start genoot Barten dan met volle teugen.

Hij sloot zich niet af. Hij toonde interesse. Soms ging hij mee met Kees die voor zijn werk koeien moest keuren. Snel maakte Barten dan contact met de boer van het te keuren vee. Hij sprak dan de taal van de boer, waarmee hij dan eventuele drempels slechtte.  

De laatste maanden ging de gezondheid van Barten snel achteruit. Verhuizen naar een verzorgingscentrum werd noodzakelijk. Hij is daar maar 6 weken geweest. Opname in een verpleegtehuis kon helaas niet uitblijven. Slechts 2 weken is hij daar verbleven. 

Toch weer iets opmerkelijks. In het begin van zijn leven schijnt Barten, toen hij in Rotterdam woonde, 12 of 13 keer te zijn verhuisd. In de loop van zijn leven hebben er nog enkele verhuizingen plaatsgevonden. En nu tegen het eind van zijn leven binnen korte tijd noodgedwongen nog twee keer verhuizen. 

Barten sprak niet graag over de dood. Hij toonde een zekere angst. Toch wist hij dat zijn einde nabij was. Tegen Kees heeft hij gezegd: "Je hebt goed voor mij gezorgd". 

Barten is nu aan zijn allerlaatste verhuizing begonnen. 

Een man met een sprankelende geest, die haakte naar gezelligheid en veel warmte gaf. Een man om nooit te vergeten. 

BRENG MIJ TOT DE BRUG,

IK BEN ZO BANG OM DAAR ALLEEN TE STAAN.

ALS WE DAAR ZIJN, GA NIET DIRECT TERUG,

MAAR WACHT TOT IK OVERGA. 

"Herinneringen aan een vriend"

Beste Barten,

Je was er gedurende mijn halve leven. Je was mijn huisbaas, huisvader, buurman, vriend. Je was het venster op de Wereld   en op Renkum.

We hebben veel samen gedaan:  Fietsen, hardlopen, naar rommelmarkten, koffie drinken, hartenjagen, discussies over politiek of de telefoon, ravotten en lachen met de andere jongens, studeren bij jou in het zonnetje.

We gingen naar Emmerich over de grens, naar jouw Rotterdam, naar mijn Schagen, of koeien keuren in Friesland en Zeeland.

Je nam me mee naar vroeger, bijna een eeuw terug: De wereldoorlogen, de crisis van de jaren dertig, de lederwarenfabriek en de studenten van voor mijn komst.

Je deed vaak voor mij boodschappen, koken, afwassen, afstoffen en   “je moet voor één uur thuis zijn”. Je hebt mij door de studie geholpen en door de eerste banen. Ook de werkloze jaren vlogen om met jou.

Het nieuwe millennium werd zwaar voor je. Een half jaar fietste je nog rond. Je hebt nog één maal internet en mijn eigen website gezien. Toen moest je twee jaar boven op je flat blijven. Je buren en ik hielpen je met het huishouden. Discussie en serieuze tv werd meer “er zijn” en handje geven.

In de tehuizen zei je tegen me: “Bartje gaat dood”  en “je hebt goed voor me gezorgd”  en  “je was lief voor me” . Ik hoopte dat je nog even wat op krachten mocht komen, want je dacht nog aan de dagelijkse dingetjes.

Je was er altijd voor me. Andersom lukte wel eens slechter.

Ik zwaai straks nog.  

Dag Barten.

Kees.

Belevenissen met Rein Barten 

Beste Barten, geachte aanwezigen,

 Al 23 jaar ken ik Barten, eerst als mijn huisbaas, en later als een goede vriend. Samen met de andere studenten, die als kamerhuurder bij Barten woonden, vormden we een hecht clubje. 

Met Barten als verbindend middelpunt. Met hem kon je lachen, kon je discussieren, kon je TV kijken of gezellig spelen. Maar bovenal kon je bij Barten jezelf zijn. Daarom was hij zo’n bindende factor.

Een tijdperk is afgesloten. De studenten zijn uitgevlogen en hebben hun eigen leven opgebouwd. Maar de herinneringen blijven. 

Aan de malle en ook gezellige dingen die we hebben meegemaakt. Aan de 20 radio’s en 10 TV’s die tegelijk op dezelfde zender stonden. 

Aan de vele schoppenvrouwen die Barten bij het hartenjagen soms tot wanhoop dreven. 

 Aan de bus met koffie waar hij per ongeluk in stond te plassen en dacht: Wat ruikt het hier lekker naar koffie. 

Aan de Tour-de-France etappe in Valkenburg, waar we samen in 1992 heen geweest zijn. 

En aan de nog veel meer anekdotes, die te veel zijn om hier op te noemen.

 Barten, maak de engelen boven net zo aan het lachen als je met ons hebt gedaan.

Bedankt voor alles wat je voor ons hebt gedaan.

Een goeie reis, al weet niemand weerheen.

We zien elkaar weer, al weet niemand wanneer.

 Jan                     

Stamboom Barten:   beide sites niet meer actief     

Uitvaartbegeleiding Humanistisch Verbond

Nol Mastbergen Fietswinkel 

Kees Ruyter (webmaster)  

Email:    keesruyter@planet.nl